Ogrody deszczowe to rodzaj terenów zielonych, które pomagają w retencji wody opadowej, poprawiają mikroklimat oraz wspierają bioróżnorodność. W artykule dowiesz się, czym jest ogród deszczowy, jak go założyć i jakie korzyści przynosi, zarówno dla środowiska, jak i dla Twojej przestrzeni. Przeczytaj, aby odkryć, dlaczego coraz więcej osób decyduje się na to innowacyjne rozwiązanie w swoich przestrzeniach zielonych.

Spis treści

1. Czym jest ogród deszczowy?
2. Dlaczego warto założyć ogród deszczowy?
3. Rodzaje ogrodów deszczowych
4. Jak zbudować ogród deszczowy?
5. Jak dbać o ogród deszczowy?
6. Rośliny do ogrodu deszczowego
7. Podsumowanie

⠀

Czym jest ogród deszczowy?

Ogród deszczowy to specjalnie zaprojektowana przestrzeń, która ma na celu zbieranie i magazynowanie wody opadowej. Działa jak naturalny filtr, który nie tylko zatrzymuje wodę, ale również oczyszcza ją z zanieczyszczeń. Ogród deszczowy przypomina zwykły ogród, ale w przeciwieństwie do niego, składa się z warstw o zróżnicowanej przepuszczalności i chłonności wody. Na powierzchni znajduje się warstwa roślinności, która jest zdolna do zatrzymywania wody, a pod nią umieszczone są warstwy drenujące i filtracyjne. Ogród deszczowy zasilany jest przez wodę, którą zbiera w zasadzie sam dla siebie.

Woda opadowa zbierana jest z dachów, chodników i innych powierzchni nieprzepuszczalnych, co znacząco zmniejsza obciążenie kanalizacji. Ogród deszczowy działa jak naturalna gąbka – wchłania wodę, gdy pada deszcz, i stopniowo uwalnia ją do atmosfery w okresach suchych czy podczas upałów, co pomaga utrzymać równowagę wodną w środowisku.

Zobacz też: Projektowanie ogrodów

 

Dlaczego warto założyć ogród deszczowy?

Założenie ogrodu deszczowego przynosi wiele korzyści:

Retencja wody

Ogrody deszczowe skutecznie zatrzymują wodę opadową, co jest niezwykle ważne w miastach i terenach zurbanizowanych, gdzie naturalne obiegi wody są zaburzone przez beton i asfalt. Zmniejszają one ryzyko powodzi, odciążając systemy kanalizacyjne podczas ulewnych deszczy. Woda, która normalnie szybko spłynęłaby do kanałów, zostaje zatrzymana i wykorzystana na miejscu, co wspomaga naturalne procesy nawadniania gleby.

 

Oczyszczanie wody

Rośliny i warstwy filtracyjne w ogrodach deszczowych działają jak naturalne oczyszczalnie opadów. Filtrują wodę i zatrzymują zanieczyszczenia, takie jak oleje, metale ciężkie i substancje chemiczne, które spływają z ulic i dachów. Dzięki temu woda, która dociera do warstw głębszych i do gruntu, jest znacznie czystsza. Ten proces nie tylko poprawia jakość wód gruntowych, ale także przyczynia się do ochrony środowiska.

 

Poprawa mikroklimatu

Ogrody deszczowe mają zdolność do poprawy mikroklimatu wokół siebie. Woda zatrzymana w glebie i roślinach paruje, co podnosi wilgotność powietrza i obniża temperaturę otoczenia. Jest to szczególnie ważne w upalne dni, gdy betonowe powierzchnie nagrzewają się, tworząc efekt miejskiej wyspy ciepła. Ogród deszczowy pomaga w tworzeniu przyjemniejszego i bardziej zrównoważonego mikroklimatu, zapewniając równowagę w obiegu wody deszczowej.

 

Wsparcie bioróżnorodności

Dodatkowo ogrody deszczowe są siedliskami dla różnych form życia. Rośliny, które są w nich sadzone, przyciągają owady zapylające, ptaki i małe zwierzęta. Stworzenie takiego ekosystemu wspiera bioróżnorodność, co jest kluczowe dla zrównoważonego rozwoju. Różnorodność gatunków w ogrodzie deszczowym może również pomóc w kontroli szkodników i poprawić zdrowie całego ekosystemu.

 

Estetyka i wartość nieruchomości

Ogród deszczowy to także piękny element krajobrazu, który może znacząco podnieść estetykę każdej posesji. Dodaje uroku i harmonii, a jednocześnie spełnia funkcje praktyczne. Wartość nieruchomości z dobrze zaprojektowanym ogrodem deszczowym może wzrosnąć, co jest istotnym atutem dla właścicieli domów i inwestorów.

Zobacz też: Zakładanie ogrodów

 

Rodzaje ogrodów deszczowych

Ogrody deszczowe mogą przybierać różne formy i kształty, w zależności od miejsca, w którym są zakładane, oraz od warunków glebowych i klimatycznych. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje ogrodów deszczowych oraz ich charakterystykę.

 

Ogród deszczowy suchy

Ogród deszczowy suchy, nazywany także ogrodem infiltracyjnym, jest przeznaczony do zakładania na terenach o dobrej przepuszczalności gleby. Woda deszczowa szybko wnika w głąb ziemi, gdzie jest zatrzymywana i stopniowo wchłaniana przez rośliny oraz glebę.

Charakterystyka:

• Lokalizacja: powinien być zlokalizowany z dala od budynku, najlepiej w najniższym punkcie działki, aby woda mogła naturalnie spływać do ogrodu.
• Budowa: składa się z kilku warstw – drenującej (żwir, tłuczeń), filtracyjnej (piasek) oraz wegetacyjnej (gleba urodzajna).
• Roślinność: preferowane są rośliny, które dobrze tolerują zmienną wilgotność, takie jak turzyce, kosaćce czy krwawnica pospolita.

 

⠀Zalety:

• Łatwa budowa: nie wymaga skomplikowanych systemów drenażowych ani hydroizolacji.
• Efektywne zarządzanie wodą: skutecznie zatrzymuje wodę deszczową, poprawiając retencję wody w glebie.
• Niskie koszty utrzymania: minimalna potrzeba konserwacji i pielęgnacji.

 

Ogród deszczowy mokry

Ogród deszczowy mokry, znany również jako ogród szczelny, jest idealny na terenach o niskiej przepuszczalności gleby, takich jak grunty gliniaste. Ten typ ogrodu ma szczelne dno, które zatrzymuje wodę, co umożliwia jej powolne przesiąkanie do gruntu lub odparowywanie.

Charakterystyka:

• Lokalizacja: może być zakładany bliżej budynków, ale ten ogród deszczowy należy odpowiednio zabezpieczyć, np. metodami jak hydroizolacja.
• Budowa: warstwy są podobne do ogrodu suchego, ale dodaje się warstwę hydroizolacyjną oraz system przelewowy, który odprowadza nadmiar wody.
• Roślinność: preferowane są rośliny wodne i bagienne, takie jak pałka wodna, tatarak czy żabieniec babka wodna.

 

⠀Zalety:

• Wszechstronność: może być stosowany na terenach o różnych warunkach glebowych.
• Kontrola nadmiaru wody: system przelewowy zapobiega zalewaniu okolicznych terenów.
• Estetyka: ogród mokry tworzy piękne, wodne krajobrazy, które przyciągają faunę.

 

Ogród deszczowy w pojemniku

Ogród deszczowy w pojemniku to doskonałe rozwiązanie dla osób, które nie mają dużo miejsca na swojej działce, lub dla tych, którzy chcą mieć mobilne rozwiązanie do retencji wody. Tego typu ogród może być umieszczony na tarasie, balkonie lub przy wejściu do budynku. Świetny na miejskie ogrody deszczowe.

Charakterystyka:

• Lokalizacja: idealny na małych przestrzeniach miejskich, takich jak balkony, tarasy czy patio.
• Budowa: pojemnik (drewniany, betonowy lub plastikowy) jest wypełniony warstwami drenażowymi, filtracyjnymi i wegetacyjnymi. Posiada system przelewowy do odprowadzania nadmiaru wody.
• Roślinność: małe rośliny wodne i wilgociolubne, takie jak niezapominajka błotna, skrzyp zimowy, turzyca ptasie łapki.

 

⠀Zalety:

• Mobilność: łatwe do przeniesienia i dostosowujące się do różnych warunków.
• Oszczędność miejsca: idealne dla osób z ograniczoną przestrzenią.
• Estetyka: pojemniki można dopasować do stylu architektury budynku i ogrodu.

 

Jak zbudować ogród deszczowy?

Budowa ogrodu deszczowego krok po kroku

Wykonanie ogrodu deszczowego nie jest trudne, ale wymaga pewnego planowania, odpowiedniego projektowania i oczywiście pracy. Oto, jak to zrobić krok po kroku:

 

Wybór lokalizacji

Najpierw wybierz odpowiednie miejsce na ogród deszczowy, biorąc pod uwagę lokalne warunki. Idealnie powinno to być najniższe miejsce na działce, gdzie naturalnie zbiera się woda. Upewnij się, że miejsce to jest oddalone od fundamentów budynków, aby uniknąć problemów z wilgocią.

 

Wykopanie niecki

Następnie wykop nieckę o głębokości 50-80 cm. Głębokość zależy od ilości wody, którą chcesz zatrzymać. Im większa powierzchnia ogrodu, tym głębsza może być niecka. Upewnij się, że dno wykopu jest lekko nachylone, co umożliwi naturalny odpływ nadmiaru wody.

 

Warstwy drenażowe

Na dno wykopu umieść warstwę tłucznia lub żwiru o grubości około 20 cm. Ta warstwa pomoże w odprowadzaniu nadmiaru wody i zapobiegnie zaleganiu wody w jednym miejscu. Na tłuczeń dodaj warstwę gruboziarnistego piasku o grubości 20-30 cm, która będzie działać jako filtr.

 

Warstwa filtracyjna i wegetacyjna

Na piasku rozłóż warstwę gleby urodzajnej o grubości 20-30 cm. Ta warstwa będzie służyć jako podłoże dla roślin. Możesz również dodać warstwę włókniny, która zapobiegnie zamulaniu warstw drenażowych i filtracyjnych.

 

Rośliny

Wybierz rośliny, które są odporne na okresowe zalewanie oraz susze. Rośliny hydrofitowe są idealne do ogrodów deszczowych, ponieważ potrafią przechwytywać i zatrzymywać wodę, a także przetwarzać zanieczyszczenia.

 

Doprowadzenie wody

Ostatnim krokiem jest doprowadzenie wody opadowej do ogrodu. Można to zrobić za pomocą rur spustowych, które zbierają wodę z dachów, lub kanałów, które odprowadzają wodę z utwardzonych powierzchni.

 

Jak dbać o ogród deszczowy?

Pielęgnacja ogrodu deszczowego

Pielęgnacja ogrodu deszczowego jest kluczowa dla jego długoterminowej efektywności. Oto kilka wskazówek, jak dbać o ogród deszczowy:

 

Wiosenne porządki

Wiosną usuń obumarłe części roślin oraz przycinaj krzewy i byliny, aby zachować zdrowy wygląd ogrodu. Regularne usuwanie martwych części roślin pomoże zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób i poprawi estetykę ogrodu.

 

Kontrola odpływów

Regularnie sprawdzaj i udrażniaj system drenażowy, aby zapewnić prawidłowy odpływ nadmiaru wody. Zatkane rury mogą prowadzić do przelania się wody i uszkodzenia struktury ogrodu deszczowego. Upewnij się, że rury są wolne od zanieczyszczeń i dobrze funkcjonują.

 

Podlewanie

Chociaż ogrody deszczowe są zaprojektowane tak, aby zatrzymywać wodę, w okresach długotrwałej suszy warto dodatkowo podlewać rośliny, szczególnie młode sadzonki. Młode rośliny potrzebują dodatkowej wody, aby się dobrze zakorzenić i rozwijać.

 

Usuwanie chwastów

Chwasty mogą konkurować z roślinami o zasoby, dlatego regularnie je usuwaj. Chwasty mogą również zamulać warstwy drenażowe i filtracyjne, co może zmniejszyć efektywność ogrodu deszczowego.

 

Monitorowanie stanu roślin

Regularnie monitoruj stan roślin w ogrodzie deszczowym. Zdrowe rośliny są kluczowe dla skutecznego zatrzymywania i oczyszczania wody. Jeśli zauważysz oznaki chorób lub niedoboru składników odżywczych, podejmij odpowiednie działania, takie jak stosowanie naturalnych nawozów lub środków ochrony roślin.

 

Rośliny do ogrodu deszczowego

Dobór odpowiednich roślin do ogrodu deszczowego jest kluczowy dla jego skuteczności. Oto kilka rekomendacji:

 

Rośliny hydrofitowe

Rośliny hydrofitowe, takie jak kaczeńce, krwawnice i turzyce, są idealne do ogrodów deszczowych, ponieważ potrafią przetrwać w warunkach zmiennej wilgotności. Są one również skuteczne w oczyszczaniu wody, ponieważ ich korzenie i kłącza mogą zatrzymywać i przetwarzać zanieczyszczenia.

 

Krzewy

Krzewy, takie jak dereń biały, wierzba purpurowa i kalina koralowa, są doskonałe do ogrodów deszczowych. Krzewy te są odporne na zalewanie i susze, a także zapewniają schronienie dla ptaków i owadów. Dodatkowo, krzewy te mają atrakcyjne kwiaty i liście, które dodają estetyki ogrodowi.

 

Drzewa

Drzewa, takie jak olsza czarna i czeremcha pospolita, mogą być również włączone do ogrodów deszczowych. Drzewa te są odporne na zmienne warunki wodne i mogą przyczynić się do poprawy struktury gleby oraz retencji wody. Ponadto, drzewa te oferują cień i chłodzenie, co jest korzystne w gorących miesiącach letnich.

 

Byliny

Byliny, takie jak kosaćce, tatarak i wiązówka błotna, są doskonałe do ogrodów deszczowych. Te rośliny są trwałe i mogą przetrwać w trudnych warunkach. Ich korzenie pomagają w stabilizacji gleby i zapobiegają erozji.

Zobacz też: Ogrodnik Legnica

 

Podsumowanie

Ogród deszczowy to inwestycja, która przynosi wiele korzyści środowisku, ale też właścicielowi. Zbierając wodę opadową, poprawiasz retencję wody, wspierasz bioróżnorodność i tworzysz piękne, ekologiczne miejsce. Założenie ogrodu deszczowego może być prostsze, niż się wydaje, a jego pielęgnacja nie wymaga dużego nakładu pracy. Jeśli chcesz mieć zielony i zdrowy ogród, ogród deszczowy to rozwiązanie idealne.

 

Najważniejsze informacje do zapamiętania:

• Ogród deszczowy pomaga w retencji i oczyszczaniu wody opadowej.
• Wybierz odpowiednią lokalizację i rośliny odporne na zmienne warunki.
• Regularnie dbaj o ogród, aby zapewnić jego efektywne działanie.
• Ogród deszczowy wspiera bioróżnorodność i poprawia mikroklimat.

 

Zakładając ogród deszczowy, inwestujesz w przyszłość swojej posesji i otoczenia. To nowoczesne i ekologiczne rozwiązanie, które warto wziąć pod uwagę.